Brugman, W.G.M.
(2016)
Gedeeld verlies, gedeelde dromen.
Master thesis, Master Godsdienstwetenschap.
Abstract
Tijdens mijn eerste bezoek aan Srebrenica, in de zomer van 2012, leerde ik Zoran kennen, een Bosnische jongeman van 27. Zoran gidste mij destijds door de grauwe straten van Srebrenica terwijl hij vertelde hoe hij in 1995 met zijn moeder naar Tuzla vertrokken was, vlak na de val van Srebrenica. Zijn vader en oudere broer werden vermoord in de bossen rondom de stad, in een poging om te vluchten naar veilig gebied. Sinds een paar jaar woont Zoran in Sarajevo, waar hij geld verdient door toeristen met zijn auto naar Srebrenica te brengen en ze rond te leiden. Zijn moeder, Ramiza, woont in een klein huis in Srebrenica. Zoran nam me mee naar haar huis waar we met zijn drieën koffie dronken. Waar Zoran naast zijn moedertaal een beetje Engels sprak, sprak zijn moeder alleen Bosnisch. Met de hulp van Zoran voerden Ramiza en ik simpele gesprekjes. Ze vertelde me over haar vriendinnen die ze kende van de organisatie Majke Srebrenice en over hoe een van hen net een kleinzoon had gekregen. Ze waren allemaal zo blij geweest, maar toch vond Ramiza het moeilijk. Het deed haar denken aan de tijd waarin haar eigen kinderen nog klein waren; de tijd waarin haar gezin nog compleet was. Ik had weinig woorden nodig om te begrijpen dat Ramiza en Zoran door een vreselijke tijd waren gegaan. De muren van het kleine maar gezellige huis waren behangen met kindertekeningen van vroeger en met foto’s van de overleden dierbaren. Toch was de sfeer in huis gezellig. Toen Zoran na een uur opstond op mij terug naar Sarajevo te brengen, gaf Ramiza mij een knuffel. ‘Je bent een lief meisje. Zorg dat je een goede man vindt, een die je gelukkig kan maken. Mijn Hasan maakte mij de gelukkigste vrouw op aarde. Door hem leef ik nog’, zei ze.
In 1995 eindigde de Bosnische burgeroorlog met het Verdrag van Dayton. Sindsdien is het land verdeeld in twee entiteiten: de Federatie van Bosnië en Herzegovina (Federacija Bosne i Hercegovine) beslaat 51% van het Bosnische grondgebied en de Servische Republiek (Republika Srpska) 49%. Srebrenica ligt in de Servische republiek en telt 6500 inwoners. De stad wordt voornamelijk bewoond door Bosniakken en Bosnische Serviërs, die van 1992 tot 1995 oorlog tegen elkaar voerden. Op 11 juli 1995 viel Srebrenica als veilige enclave. De Verenigde Naties had beloofd de mensen in Srebrenica te zullen beschermen, maar toch vielen de Servische soldaten de stad binnen en werden duizenden mensen mishandeld, verkracht en vermoord. 12.500 tot 15.000 mannen en jongens probeerden door de bossen naar veilig gebied te vluchten, maar minder dan de helft overleefde de tocht. Meer dan 8000 mannen en jongens zijn bij de val van Srebrenica om het leven gebracht. 8371 personen werden opgegeven als vermist. 6066 van de lichamen zijn inmiddels gevonden.
Na mijn bezoek aan Bosnië-Herzegovina in 2012 ben ik me gaan verdiepen in de situatie rondom Srebrenica. Keer op keer stuitte ik op verhalen van en over de nabestaanden die zich na de Bosnische Burgeroorlog verenigd hebben in de organisatie Žene Srebrenice of Majke Srebrenice en die vandaag de dag, ruim achttien jaar na de genocide, nog steeds samen strijden tegen onrecht en verspreide onwaarheden rondom de genocide. Ik heb documentaires gekeken en boeken gelezen in de hoop te kunnen begrijpen hoe het is om je leven weer op te moeten pakken nadat geliefden van je afgenomen zijn en je geen afscheid hebt kunnen nemen, zelfs niet in de vorm van een begrafenis. Ik wilde weten hoe de vrouwen die hun zonen, vaders en echtgenoten waren verloren vooruit blijven kijken, waar ze hoop uit putten en waar ze de kracht vandaan halen om zich bijna twintig jaar na de oorlog nog steeds in te zetten voor waarheid, rechtvaardigheid en daarmee de vrijheid die hun ontnomen werd in 1995. Al gauw ontdekte ik dat ik het nooit zou kunnen begrijpen zonder het van dichtbij te zien. Ik besloot terug te gaan naar Srebrenica en probeerde toegang te krijgen tot de levens van de vrouwen die de genocide hadden overleefd. Ik werd liefdevol ontvangen bij de leden van Žene Srebrenice en Majke Srebrenice, die ik in deze scriptie ‘de moeders van Srebrenica’ zal noemen. Mijn onderzoek richt zich op deze vrouwen en op het verband tussen hun individuele rouwproces en hun collectieve activiteiten.
| Type: |
Thesis
(Master)
|
| Supervisors (RUG): |
| Supervisor | E-mail | Tutor organization | Tutor email |
|---|
| Knibbe, K.E. | K.E.Knibbe@rug.nl | | | | Kuiper, Y.B. | Y.B.Kuiper@rug.nl | | |
|
| Degree programme: |
Master Godsdienstwetenschap |
| Academic year: |
2013- 2014 |
| Date of delivery: |
09 Dec 2016 |
| Last modified: |
09 Dec 2016 12:26 |
| URI: |
https://rcs.studenttheses.ub.rug.nl/id/eprint/127 |
Actions (requires login)
 |
View Item |
