Op zoek naar zin in een wonderlijke wereld. Een godsdienstpsychologisch en godsdienstpedagogisch onderzoek naar geloofsbegeleiding van de kleuter

van de Lagemaat, Bertjan (2018) Op zoek naar zin in een wonderlijke wereld. Een godsdienstpsychologisch en godsdienstpedagogisch onderzoek naar geloofsbegeleiding van de kleuter. Master thesis, Master Godsdienstwetenschap.

Preview

Op zoek naar zin in een wondere wereld - Bertjan van de Lagemaat [MA].pdf Download (4MB) | Preview

Abstract

Onderzoek doen naar de geloofsbeleving van kleuters. Veel mensen kijken mij vreemd aan, wanneer ik hen vertel dat ik daar voor mijn scriptie onderzoek naar wil doen. Mensen verwachten niet dat je kunt afstuderen op de geloofsbeleving van kleuters en vinden het bijzonder dat je je als theoloog bezig wilt houden met deze leeftijdsgroep. "Dat lijkt me nog niet makkelijk, om iets te zeggen over de geloofsbeleving van kleuters, daar is vast ook niet zoveel over bekend", hoar je clan zeggen. Maar als ik iets meet vertel over mijn interesse, komen er vaak direct een aantal anekdotes naar boven over kleine kinderen die ooit iets bijzonders over God of geloven hebben gezegd. "Mijn neefje zei toen wij in Limburg langs een kruisbeeld aan de kant van de weg fietsten plotseling: "Jezus, au". Of: "Ik vond het heel bijzonder hoeveel mijn zoon bezig was met God en de hemel toen zijn oma was overleden". Het zijn hele simpele voorbeelden die verklaren dat kleuters wel degelijk bezig zijn met geloven. In het jaar 2000 heh ik vanuit deze interesse onderzoek gedaan naar het godsbeeld van de kleuter op een protestant christelijke basisschool. Aan de hand van tekeningen en kringgesprekken probeerde ik te achterhalen wat kinderen nu precies bij God denken en hoe zij met het godsbegrip omgaan. Het leverde mij een bont scala aan tekeningen op waarin het kasteel waarin God woont werd verbeeld, God zijn huisdier werd uitgetekend en bij de oudere kleuters ook J ezus vaak in de tekeningen terug te vinden was. In de gesprekken werd duidelijk dat God ook heel concreet wordt ingezet in de belevingswereld van de kleuter. Bij de jongere kleuters van vier jaar oud bleek het beeld van God vooral een rol te spelen in vragen rand leven en dood. Dit komt voornamelijk omdat God door hen in de hemel wordt gesitueerd, net als de dode mensen. Dit kan ik het best illustreren met een voorbeeld. Op mijn vraag ''Waar is God?", antwoordde een van de kinderen: "God woont in de hemel", waarop een ander kind direct reageerde: "Dan is God dood, want als je dood bent ga je naar de hemel". De groep concludeerde vervolgens dat God clan waarschijnlijk vooral bezig is de mensen op te vangen die overleden zijn. Bij dit voorbeeld valt op dat existentiele vragen rand leven en dood door de kleuter op een heel concrete manier in verband warden gebracht met God. God wordt daarbij beschreven als een uitvergroting van een menselijke persoon, met bovenmenselijke krachten. Het is een figuur die in de hemel woont en zich daar bezig houdt met de dode mensen en dieren die ook in de hemel wonen. De oudere kleuters van vijf en zes jaar oud bleken een nog breder beeld te hebben van God. Ook in de beleving van deze groep is God een concrete realiteit, maar niet alleen in de hemel, ook op aarde zien zij hem ingrijpen. Deze groep associeerde God met de figuur van J ezus die goede werken verricht en in de wereld de mensen helpt. Door dit onderzoek op een protestant christelijke basisschool hen ik gefascineerd geraakt door de belevingswereld van de kleuter, waarin mythische beelden rand God en het onstaan van de wereld schijnbaar moeiteloos warden gecombineerd met de concrete werkelijkheid waarin de kleuter leeft. Daaruit blijkt namelijk dat kinderen al op vroege leeftijd niet alleen leren over God en geloven, maar deze kennis en ervaring ook inzetten in het verklaren van de wereld om hen heen en de betekenisgeving van die wereld in hun leven. Dat maakt dit onderzoek in het bijzonder interessant, omdat hieruit blijkt dat kinderen in de kleutertijd niet alleen gevoelig zijn voor kennisoverdracht, in dit geval geloofsoverdracht, maar ook voor het functioned inzetten van geloven in hun zoektocht naar betekenis en zin in het leven. lets wat door veel mensen pas als mogelijkheid wordt gezien voor kinderen in de puberteit. Mijn bijzondere interesse ligt in dit onderzoek clan ook vooral bij de vraag hoe existentiele vragen door kleuters in verband warden gebracht met deze God.

Type:	Thesis (Master)
Supervisors (RUG):	Supervisor E-mail Tutor organization Tutor email Zock, T.H. T.H.Zock@rug.nl
Degree programme:	Master Godsdienstwetenschap
Academic year:	2005- 2006
Date of delivery:	02 Mar 2018
Last modified:	02 Mar 2018 14:38
URI:	https://rcs.studenttheses.ub.rug.nl/id/eprint/359

Actions (requires login)

View Item