Javascript must be enabled for the correct page display

Mentaliseren en geestelijke verzorging

Hoogeveen, Thijs (2016) Mentaliseren en geestelijke verzorging. Master thesis, Master Geestelijke Verzorging.

[img]
Preview

1415-GV HOOGEVEEN MCR. Ma-scriptie.pdf

Download (388kB) | Preview

Abstract

Door secularisatie en door steeds meer evidence-based werken in de zorg is de rol van geestelijke verzorging in zorginstellingen in Nederland in de laatste decennia onder druk komen te staan. Dit maakt het van belang dat het werk dat de ‘moderne’ geestelijk verzorger doet onderbouwd kan worden. In deze scriptie is onderzocht in hoeverre wat de geestelijk verzorger doet gelijkenissen vertoont met de door Allen, Bateman en Fonagy ontwikkelde Mentalization Based Treatment (MBT) en in hoeverre (de theorie van) MBT bij kan dragen aan een onderbouwing van het handelen en kunnen van de geestelijk verzorger. Het onderzoek bestaat uit een theoretisch deel en een empirisch deel. In het theoretisch deel is de theorie van MBT vergeleken met een algemene beschrijving van geestelijke verzorging aan de hand van de beroepscode van de VGVZ en met een aantal vigerende methoden van geestelijke verzorging: de hermeneutische benadering, de narratieve benadering en de presentiebenadering, aangevuld met een vergelijking met de objectrelatietheorie volgens Ogden. In het empirisch deel is onderzocht in hoeverre de geestelijk verzorger in de praktijk gebruik maakt (van aspecten) van MBT, aan de hand van een analyse van 25 verslagen van contacten tussen geestelijk verzorgers en patiënten. Uit het theoretisch deel komt naar voren dat geestelijk verzorgers in een bepaalde mate gebruik lijken te maken van een mentaliserende houding (de essentie van MBT). De theorie rond het aannemen en handhaven van een mentaliserende houding lijkt hiermee bij te kunnen dragen aan een onderbouwing voor wat de geestelijk verzorger doet. Het verblijven in een mentaliserende modus door de geestelijk verzorger blijkt niet vanzelfsprekend, maar wel noodzakelijk wil de ander tot mentaliseren en betekenisgeving kunnen komen. De geestelijk verzorger kan aspecten van een mentaliserende houding daarom mogelijk ook als methodiek gebruiken, waarbij reflectie op het eigen mentaliserend vermogen van belang is. Uit het theoretisch deel komt tevens naar voren dat geestelijk verzorgers vermoedelijk ook gebruik maken van het (binnen MBT essentiële) proces van affectspiegeling. Dit geeft mogelijk een belangrijk theoretisch kader voor wat er gebeurt in de interactie tussen geestelijk verzorgers en patiënten en daarmee een onderbouwing voor het handelen en kunnen van de geestelijk verzorger. De resultaten van het empirisch deel geven een indicatie dat geestelijk verzorgers inderdaad gebruik maken van aspecten van een mentaliserende houding en dat patiënten in de interactie (in een bepaalde mate) tot mentaliseren komen. Hiermee wordt bevestigd dat de theorie rond het aannemen en handhaven van een mentaliserende houding lijkt bij te kunnen dragen aan een onderbouwing voor wat de geestelijk verzorger doet. Het wezenlijke spiegelingsproces blijkt (evenals een aantal andere aspecten van een mentaliserende houding) echter moeilijk in de casuïstiek waarneembaar. Dit komt doordat in de casuïstiek de interactie vaak niet volledig letterlijk is weergegeven en doordat een groot deel van deze spiegelingen niet expliciet maar impliciet (non-verbaal) plaatsvindt. Aangezien dit spiegelingsproces mogelijk een belangrijk theoretisch kader kan bieden voor wat er gebeurt in de interactie, wordt aanbevolen om in vervolgonderzoek videoanalyses uit te voeren van gesprekken tussen geestelijk verzorgers en patiënten. Zo kan getoetst worden in hoeverre de wezenlijke spiegelingsprocessen (en andere aspecten van MBT) plaatsvinden.

Type: Thesis (Master)
Supervisors (RUG):
SupervisorE-mailTutor organizationTutor email
Muthert, J.K.J.K.Muthert@rug.nl
Verschuur, M.J.M.J.Verschuur@rug.nl
Degree programme: Master Geestelijke Verzorging
Academic year: 2014- 2015
Date of delivery: 18 Nov 2016
Last modified: 18 Nov 2016 12:46
URI: https://rcs.studenttheses.ub.rug.nl/id/eprint/74
Actions (requires login)
View Item View Item